در این سیاره همراه حدود ۱۰ کنتیلیون حشره زندگی می‌کنیم، اما بسیاری از مردم از موجوداتی مانند حشرات هراس دارند. علت ترس از حشرات و عنکبوت‌ها چیست؟

ترس از حشرات یا اِنتومووبیا و ترس از عنکبوت یا آرکانوفوبیا هر دو از فوبیاهای رایج در میان انسان‌ها هستند، اما شایع‌تر از آن ترس کلی از حشرات است. برخی از دانشمندان بررسی کرده‌اند چرا بسیاری از ما با دیدن این موجودات کوچک واکنش ترس یا بیزاری را از خود نشان می‌دهیم.

ترس‌های منطقی

یکی از دلایل ترسناک بودن حشرات این است که بسیاری از حشرات مانند کک‌هایی که موجب مرگ سیاه در قرن ۱۴ شدند یا پشه‌های ناقل مالاریا که در طول تاریخ میلیون‌ها نفر را وحشت‌زده می‌کردند، واقعا می‌توانند آسیب‌رسان باشند.

مگس تسه‌تسه می‌تواند حامل انگل‌هایی باشد که باعث تریپانوزومیاز آفریقایی (بیماری خواب) می‌شود. در صورتی که تریپانوزومیاز آفریقایی درمان نشود، می‌تواند موجب مرگ شود. عنکبوت‌های بیوه سیاه از زهرآگین‌ترین عنکبوت‌های جهان هستند. فقط یک نیش آن‌ها می‌تواند موجب شود قربانی روانه بیمارستان شود. حشرات انگلی مانند کنه‌ها ناقل بیماری‌ هستند، درحالی‌که حشراتی مانند زنبورها دارای نیش قدرتمندی هستند که می‌تواند در حدود ۵ تا ۸ درصد از افراد واکنش‌های آلرژیک ایجاد کند.

واکنش تکاملی

اجتناب از غذاهایی که به‌وسیله‌ی سوسک‌ها یا کرم حشره ‌آلوده شده است، نوعی روش زنده ماندن است که ممکن است به نفع اجداد محتاط ما بوده باشد.

بنا به باور پژوهشگران، انسان‌ها ترس از عنکبوت‌ها، حشرات و مارها را تکامل داده‌اند تا از برخوردهای بالقوه خطرناک با این موجودات جلوگیری کنند. بنابراین، ترس ما از عنکبوت‌ها و حشرات ممکن است نوعی واکنش تکاملی باشد.

شرکت‌کنندگان مطالعه‌ای که در مجله‌ی Journal of Experimental Psychology منتشر شد، تصاویری را نگاه کردند که حاوی تهدیدهای بالقوه‌ای مانند مارها و عنکبوت‌ها و همچنین تصاویری از گیاهان بود. در طول بررسی، شرکت‌کنندگان توانستند مارها و عنکبوت‌ها را سریع‌تر از گل‌ها پیدا کنند. این امر نشان می‌دهد ازنظر تکاملی به گونه‌ای توسعه پیدا کرده‌ایم که نسبت‌به هر گونه تهدید بالقوه‌ی هرچند کوچک، محتاط باشیم.

ژن ترس از حشرات وجود دارد؟

دکتر جفری لاکوود، نویسنده کتاب ذهن آلوده در پاسخ به این سوال‌ها که چرا انسان‌ها از حشرات می‌ترسند و این موضوع که آیا اضطراب درمورد حشرات با تکامل انسان ارتباط دارد، می‌گوید ژنی وجود ندارد که تعیین‌کننده ترس ما از حشرات باشد.

یادگیری

بیزاری ما از عنکبوت‌ها و حشرات ممکن است بیشتر صفتی اکتسابی باشد. شواهدی وجود دارد که نشان می‌دهد ما انسان‌ها می‌توانیم ترس را از دیگران یاد بگیریم. برای مثال، گاهی فرد ممکن است از والدینش یاد بگیرد در اطراف کندو احتیاط کند.

بیزاری از حشرات

مردم از موجوداتی مانند عنکبوت‌ها و حشرات نمی‌ترسند، زیرا تهدید آن‌ها مشابه تهدید ناشی از خرس و شیر است. ما فکر نمی‌کنیم این جانوران بتوانند مانند سایر حیوانات بزرگ‌تر و تهاجمی بر ما غلبه کنند و ما را بکشند. درعوض، ترس ما از آن‌ها ارتباط نزدیکی با احساس انزجار دارد.

برخی از دانشمندان معتقدند ترس ما از حشرات بیشتر نوعی واکنش بیزاری است. انسان‌ها این پاسخ را برای اجتناب از انواع خطرات مانند سموم، غذای فاسد و محیط‌های ناامن تکامل داده‌اند.